Śląski Batalion Strzelców nr 5 z Jeleniej Góry
Podczas reorganizacji armii Cesarstwa Niemieckiego, 31 marca 1887 roku do Jeleniej Góry przerzucono ze Zgorzelca 1 Śląski Batalion Strzelców. Batalion otrzymał w roku 1889 imię generała Augusta von Neumanna od sławnego z czasów wojen napoleońskich dowódcy Śląskiego Batalionu Piechoty.
Żołnierze zajęli przebudowane budynki koszar zajmowanych wcześniej przez 3 batalion 19 Pułku Piechoty. Koszary mieściły się w obecnym budynku ZST „Mechanik” przy ul. Obrońców Pokoju. Jeleniogórski batalion wchodził w skład większych związków taktycznych armii cesarskiej. W 1902 roku podlegał bezpośrednio pod V Korpus Armijny Poznań z dowództwem w Poznaniu i Legnicy. W skład Korpusu wchodziły dwie dywizje. Dywizja 9 Głogów i dywizja 10 Poznań. W skład tej pierwszej wchodziły: 17 Brygada Piechoty w Głogowie, 18 Brygada Piechoty w Legnicy, Regiment grenadierów Króla Wilhelma I, dwa bataliony piechoty (Nr 7 w Legnicy, Nr 5 Dolnośląski), Regiment Piechoty nr 154 w Jaworze.
W skład 10 dywizji wchodziły: 19 Brygada Piechoty w Poznaniu, 20 Brygada Piechoty w Poznaniu, 77 Brygada Piechoty w Ostrowie Wielkopolskim, 10 Brygada Kawalerii w Poznaniu i 10 Brygada Artylerii Polowej w Poznaniu. Dodatkowo przy Korpusie funkcjonowały: Dolnośląski Regiment Artylerii nr 5 w Poznaniu, Dolnośląski Batalion Pionierów nr 5 w Głogowie, Dolnośląski Batalion ćwiczebny nr 5 w Poznaniu i 1 Śląski Batalion Strzelców von Neumanna nr 5 w Jeleniej Górze.
Zgodnie z regulaminem, strzelcy (pruscy) w tym z jeleniogórskiego batalionu nosili ciemnozielone czapki z daszkiem i tego koloru kurtki. Mieli ciemnobrązowe spodnie z czerwonymi lampasami i ciemnobrązowe, skórzane buty. Ich uzbrojenie stanowiły karabiny wzoru 98 z bagnetem, który nosili w pochwie, przytroczonej do pasa. Strój polowy był całkowicie zielony, a hełmy przykrywane były zielonymi pokrowcami.
Batalion Strzelców w Jeleniej Górze brał udział we wszystkich uroczystościach państwowych i lokalnych. Nadawał kolorytu miastu. Żołnierze brali udział nie tylko w paradach i marszach, ale także włączali się w życie codzienne mieszkańców, uczestniczyli m.in. przy wielu pracach ziemnych, a w razie zagrożenia, ruszali z pomocą miejscowej ludności. Tak było w czasie katastrofalnej powodzi 1887 roku. Batalion wziął udział w pierwszej wojnie światowej na froncie zachodnim. Zginęło ponad 1500 żołnierzy. W 1919 roku jednostkę formalnie rozwiązano.
Wojsko powróciło do Jeleniej Góry już w 1921 roku. W mieście stacjonowały: 7 Pułk Piechoty Reichswehry, 83 Pułk Piechoty i 28 Pułk Piechoty Górskiej. Oddziały te wzięły udział w drugiej wojnie światowej i to od pierwszych dni jej trwania. Po wojnie w mieście stacjonowały różne jednostki polskie, w tym 18 Karkonoski Pułk Przeciwlotniczy. Dzisiaj w Jeleniej Górze wojska już nie ma i pamięć o tym przemija. Niedługo nikt już nie będzie o tym garnizonie pamiętał.
Co ciekawe, mimo że stacjonowało tutaj wiele różnych jednostek niemieckich i polskich, najbardziej mówi się o 1 Śląskim Batalionie Strzelców nr 5. Kolekcjonerzy zbierają różne pamiątki i fotografie związane z tym oddziałem, a niektóre z nich osiągają całkiem niezłe ceny.
