Dwaj Johannowie z rodu Schaffgotschów
Nie wszyscy wiedzą, że było dwóch hrabiów Johannów Nepomuków Gotardów Schaffgotschów.
Jeden był synem Johanna Antona Gotarda Schaffgotscha, od 1708 roku hrabiego cesarstwa. Miał on jedenaścioro rodzeństwa: dwie siostry Marię Annę Jadwigę, urodzoną w 1719 roku i Teresę Jadwigę, urodzoną w 1725 roku, oraz ośmiu braci - Józefa Juliana Gotarda urodzonego i zmarłego w 1704 roku, Karola Gotarda urodzonego w 1706, Franciszka a Paulo urodzonego w 1711 roku, Leopolda Gotarda urodzonego w 1714 roku, Filipa Gotarda (późniejszego biskupa wrocławskiego) urodzonego w 1715 roku, Antoniego Gotarda, urodzonego w 1721 roku, Emanuela Gotarda urodzonego w 1733 roku i Czesława Gotarda późniejszego proboszcza katedry we Wrocławiu urodzonego w 1725 roku.
Johann Nepomuk był czwartym w kolejności dzieckiem hrabiego Johanna Antona Schaffgotscha. Urodził się 15 maja 1713 roku, a w związku z tym, że pierwszy jego brat już dawno nie żył, był trzecim w kolejności do objęcia funkcji ordynata fideikomisu Chojnik, założonego przez jego ojca w 1733 roku. Hrabia na cześć jego urodzin, 16 maja ustawił przy moście na rzece Kamiennej figurę św. Jana Nepomucena, którą jeszcze przed narodzinami syna zamówił w Świdnicy w styczniu 1713 roku.
Wybranie imienia synowi i ustawienie figury św. Jana Nepomucena z pewnością nie było przypadkowe. Johann Nepomuk nie miał szans na objęcie schedy po ojcu, dlatego rodzice Johann Anton i Anna Teresa hrabina Kolowrat – Krakowsky – Novohradsky wybrali mu karierę wojskową. Mając niespełna 20 lat wyprawił się do Palestyny, gdzie w 1732 roku został uwięziony przez Turków. Dopiero trzy lata później powrócił do ojczyzny. W czasie wojny o Śląsk w 1740 roku wstąpił do armii cesarskiej, a po jej zakończeniu wstąpił do armii pruskiej. Zrobił karierę polityczną. Był pruskim ministrem stanu i wojny. W tym czasie jego brat przyrodni Karol Gotard Schaffgotsch zarządzał całym majątkiem rodowym. Johann Nepomuk Gotard wstąpił do Zakonu Maltańskiego, w którym pełnił najpierw funkcję komtura, a w końcu baliwna. Zmarł w 1775 roku.
Drugim Schaffgotschem o tym imieniu był Johann Nepomuk Gotard, syn Karola Gotarda i Marii Anny hrabiny von Hatzfeldt – Gleichen, urodzony 22 czerwca 1732 roku, to jest w roku, kiedy jego stryj został uwięziony na Bliskim Wschodzie przez Turków. Może z tego powodu Ordynat rodu Schaffgotschów nadał imię swojemu synowi i następcy dla upamiętnienia przyrodniego brata.
Tego drugiego Johanna Nepomucena można nazwać wielkim budowniczym. To za jego czasów odbudowano spalony pałac w Cieplicach do stanu, który widzimy do dzisiaj. W kościele św. Jana Chrzciciela ufundował boczne ołtarze św. Judy Tadeusza i błogosławionego Czesława (być może na cześć swojego brata Czesława Gotarda, który zmarł w 1781 roku), obok kolumny Trójcy Świętej postawił figury św. Huberta i św. Sebastiana. Zbudował wejście do krypty grobowej przy kościele Jana Chrzciciela, przebudował kościół św. Marcina w Sobieszowie, kościół św. Trójcy w Podgórzynie i kościół św. Jana Chrzciciela w Sosnówce, a także ufundował chrzcielnicę w kościele Jana Chrzciciela w Cieplicach. Zbudował ołtarz główny w tym kościele i galerię w Parku Zdrojowym. W 1786 roku od króla pruskiego otrzymał tytuł dziedzicznego ziemskiego ochmistrza na Śląsku, który od tej pory przynależał Schaffgotschom. W 1802 roku, król uhonorował go Orderem Orła Czarnego. Hrabia zmarł w 1808 roku.
Do 1945 roku w Pałacu Schaffgotschów znajdowała się galeria obrazów, portrety różnych osobistości, w tym licznych Schaffgotschów. Liczyła ona około 300 płócien. Po wojnie dzieła te trafiły w części do Muzeów, a w części do Wytwórni Filmów Fabularnych w Łodzi skąd po likwidacji polskiego Hollywood trafiły do Muzeum Sztuki Współczesnej w tym mieście.
W Muzeum Narodowym w Warszawie znajdują się dwa portrety przedstawiające hrabiego Johanna Nepomucena Gotarda Schaffgotscha. Identyfikację, którego z hrabiów o tym samym imieniu przedstawiają portrety ułatwia ubiór postaci na jednym z nich. Na nim hrabia ma na sobie strój baliwa Zakonu Maltańskiego, co oznacza, że na płótnie widnieje postać Johanna Nepomucena Gotarda Schaffgotscha, syna Johanna Antona Gotarda Schaffgotscha, przyrodniego brata Karola Gotarda Schaffgotscha, stryja młodszego Johanna Nepomucena Gotarda Schaffgotscha, który był synem Ordynata fideikomisu Chojnik.
