Echa wojny 1870/1871 roku w Jeleniej Górze

W każdym przypadku wielkie wydarzenia polityczne i gospodarcze mają wpływ nie tylko na życie mieszkańców wielkich miast, ale też mniejszych ośrodków leżących z dala od tych zdarzeń. Tak było też w przypadku wojny dwóch potęg militarnych II poł. .XIX wieku w Europie.

Chodzi o Francję rządzoną przez Napoleona III i Prusy pod władzą Wilhelma I. Skutki tej batalii miały ogromny wpływ przede wszystkim na rozwój późniejszego niemieckiego dobrobytu.

Sprowokowana przez kanclerza Bismarcka Francja, 19 maja 1870 roku wypowiedziała wojnę Prusom. Państwo to zawarło sojusze z: Bawarią, Wirtembergią i Badenią, co stało się w lipcu 1870 roku. Do tego grona jeszcze w tym samym miesiącu dołączyły inne kraje niemieckie i od połowy miesiąca wszystkie wprowadziły mobilizację.

Pierwsze potyczki miały miejsce pod Saarbrücken i początkowo zwyciężyli Francuzi. Na pole walki wyjeżdżały coraz to nowe oddziały pruskie. Także z Hirschberg (Jelenia Góra), 25 lipca 1870 roku, koleją wyruszył miejscowy garnizon, tj.3. batalion Śląskiego Regimentu Fizylierów nr 38, a dwa dni po nim wyruszył stąd batalion Landwery.

W sierpniu stoczone zostały wielkie bitwy zwycięskie dla Niemców pod Wörth, nad brzegami Mozeli i decydująca pod Gravelotte, po których Francuzi byli caly czas w odwrocie. Zwycięstwa te okupione były dużymi stratami. Chorych i rannych cały czas przybywało. Odwożono ich na tyły, także do Hirschberg (Jelenia Góra).

Pierwszy transport kolejowy przybył tutaj 22 sierpnia. Było to 95 chorych z 80 regimentu piechoty i 1 ranny z 81 regimentu piechoty. Następnego dnia dojechało jeszcze 9 rannych. Wszystkich poszkodowanych umieszczono w specjalnie przygotowanych lazaretach. Do 31 sierpnia 1870 roku w jeleniogórskich szpitalach przebywało 123 chorych i 12 rannych.

Do miasta docierały też depesze o kolejnych zwycięstwach oddziałów pruskich. Za każdym razem był to powód do wielkiego świętowania. Wojna trwała. Kulminacją tych walk była bitwa pod Sedanem, stoczona 1 września 1870 roku. Do niewoli dostało się ponad 100.000 żołnierzy francuskich wraz z dowódcami i co najgorsze, z samym cesarzem Napoleonem III. W dniu 6 września do jeleniogórskich szpitali trafiło wielu chorych i rannych tak, że na terenie miasta było ich już 280 .

W czasie oblężenia Paryża (19 października 1870 – 28 stycznia 1871 r.), do Jeleniej Góry trafiło kolejnych 200 osób. Pociągi z miasta wywoziły dary dla żołnierzy walczących na terenie Francji, a stamtąd przywoziły nie tylko rannych i chorych, ale też jeńców francuskich. Między innymi trafiło tu 160 oficerów, z których 10 w połowie listopada zbiegło z niewoli przez przełęcz Okraj. W dniu 17 stycznia 1871 roku, Bismarck proklamował nowego cesarza Niemiec . Został nim król Prus Wilhelm I. Do 25 stycznia 1871 roku przybyło do Jeleniej Góry następnych 153 rannych.

Tymczasem 26 stycznia 1871 roku w Wersalu ustalono preliminarz pokojowy. Na jego mocy Francja oddawała już Cesarstwu Niemieckiemu Alzację i część Lotaryngii, a co najważniejsze, miała zapłacić ogromną kontrybucję 5 mld franków. Paryż padł 28 stycznia 1871 roku, a na jego terenie wzmagały się nastroje rewolucyjne.

W lutym do Jeleniej Góry trafił następny transport, tym razem 92 rannych i chorych. Walki we Francji dobiegły końca. W dniu 20 marca 1871 roku do miasta powrócił oddział Landwehry, a cztery dni później pojawili się żołnierze 3 batalionu 19 regimentu piechoty, którzy zajęli jeleniogórskie koszary tworząc nowy garnizon. Wojna z Francją zakończyła się podpisaniem pokoju we Frankfurcie nad Menem, w dniu 10 maja 1871 roku.

Całe Niemcy świętowały, także w Hirschberg (Jeleniej Górze) urządzono z tej okazji szereg imprez. Największa z nich odbyła się na Wzgórzu Kościuszki.

Podczas wojny 1870/1871, w czasie walk we Francji zginęło, jak się doliczono 5 mieszkańców Jeleniej Góry, a 6 zmarło później z odniesionych ran, natomiast 8 zostało trwałymi kalekami. Razem była to strata 19 mieszkańców na 11 776 obywateli.

Cesarstwo Niemieckie zyskiwało ogromny zastrzyk pieniędzy w złocie, które pozwoliły mu nie tylko odbudować to, co utracono w czasie wojny, ale też rozpocząć ogromne inwestycje niemal we wszystkich miastach. W ciągu krótkiego czasu zbudowano w nich całą infrastrukturę miejską. To dzięki francuskim pieniądzom zbudowano nowoczesne domy mieszkalne, wybrukowano ulice, zbudowano systemy wodno – kanalizacyjne i wiele innych budowli oraz urządzeń publicznych. Część z nich do dzisiaj możemy podziwiać w Jeleniej Górze, której największy rozwój nastąpił właśnie w drugiej połowie XIX wieku.