Jelenia Góra: parki i rezerwaty
Jelenia Góra, przynajmniej od 1975 roku, kiedy powstało województwo jeleniogórskie i od 1976 roku, kiedy w jej obręb administracyjny włączono Sobieszów, była i jest kojarzona, w mniejszym lub większym stopniu, z Karkonoskim Parkiem Narodowym. Nie da się ukryć, że siedziba Parku znajduje się obecnie właśnie w tym mieście.
Przed tamtymi zmianami z lat siedemdziesiątych XX wieku Cieplice kojarzone były z Uzdrowiskiem, a Uzdrowisko z Cieplicami. Natomiast Sobieszów kojarzony był z Karkonoskim Parkiem Narodowym, a Karkonoski Park Narodowy właśnie z Sobieszowem. Do 1945 roku to właśnie tam w tzw. pałacu mieścił się zarząd majątku Schaffgotschów, którego teren obejmował, m.in. obszar dzisiejszego Parku. Obecnie w tym dawnym budynku administracyjnym trwa remont i to tam będzie główna siedziba oraz dyrekcja Karkonoskiego Parku Narodowego.
Dzisiaj wszystko to włącznie z Jagniątkowem, gdzie mieszkał i żył Gerhard Hauptmann, "musi" kojarzyć się z Jelenią Górą – niepisaną, samozwańczą stolicą Karkonoszy. Jednak turyści uważają, że to Karpacz jest stolicą tych gór. Potwierdzają to też działania władz lokalnych, które zbudowały nawet obwodnicę omijającą Jelenią Górę, aby łatwiej było jadąc z Wrocławia dostać się do "stolicy" Karkonoszy. Przypomina to sytuację, m.in. w Australii, gdzie stolicą kraju jest Canberra z niespełna 400 000 mieszkańcami, ale największym miastem jest Sydney z 5 300 000 mieszkańców. To samo dotyczy Brazylii, gdzie stolicą jest Brasilia z 2 300 000 mieszkańców, a największymi miastami są Sao Paulo, liczące 12 000 000 mieszkańców i Rio de Janeiro z 6 500 000 mieszkańców.
Karkonoski Parki Narodowy powstał w 1959 roku, a jego siedzibą był Sobieszów. Dzisiaj jest to instytucja, której obszar objęty jest najwyższą formą ochrony przyrody. Park zajmuje 6 000 ha powierzchni. Na jego terenie występują: 261 gatunków grzybów, 636 gatunków porostów, 1 106 gatunków roślin naczyniowych, 474 gatunki mchów, 47 gatunków ssaków, 194 gatunki ptaków, 5 gatunków gadów, 6 gatunków płazów, liczne gatunki ryb i kilkanaście tysięcy bezkręgowców. Rocznie odwiedza go ponad 2 500 000 turystów. Park zatrudnia ok. 70 osób. Współpracuje ściśle z bliźniaczym, czeskim Karkonoskim Parkiem Narodowym. Jest też wydawcą kwartalnika "Karkonosze. Góry Izerskie". Park jest też główną atrakcją przyrody, nie tylko regionu, ale i całego Dolnego Śląska. Po remoncie wspomnianego budynku dawnego zarządu majątku Schaffghotschów i zbudowaniu na przyległym do niego terenie całego zaplecza edukacyjno – wystawienniczego, kompleks ten będzie jednym z najbardziej atrakcyjnych tego typu obiektów, nie tylko w Polsce, ale i w tej części Europy.
W Polsce są też inne miejsca związane z ochroną przyrody, mające związek z nazwą "Jelenia Góra". W gminie Gorlice, w Szymbarku w woj. podkarpackim, od 1984 roku funkcjonuje Rezerwat Przyrody Jelenia Góra. Zajmuje on obszar 13 ha, na pograniczu Beskidu Niskiego i Pogórza Karpackiego. Na jego terenie występują ciekawe i rzadkie rośliny, tj. buczyna karpacka, a przede wszystkim paprocie – języcznik zwyczajny (występuje w Azji, północnej Afryce i Europie). Paproć ta nielicznie występuje w Polsce. Spotykamy ją w Karpatach i Przedgórzu Sudeckim. W pobliżu rezerwatu, w 2007 roku, powstała ścieżka turystyczno – przyrodniczo – edukacyjna, Szlakiem Architektury Drewnianej dawnych mieszkańców tamtej ziemi. Byli to Łemkowie, których wysiedlono stamtąd po, tzw. "Akcji Wisła" na inne tereny Polski, m.in. na Dolny Śląsk.
W województwie kujawsko – pomorskim od 1995 roku funkcjonuje Rezerwat Cisów Jelenia Góra im. Kazimierza Szlachetko. Rezerwat ten zajmuje 4,25 ha na terenie gminy Cekcyn w pow. tucholskim, w leśnictwie Jelenia Góra. Znajduje się tam ok.1100 okazów cisów pospolitych (Taxus baccata). Większość z nich nie ma nawet 1 m wysokości, ale wśród nich są i takie, które dochodzą nawet do 9 m wysokości.
Jak widać, nazwa Jelenia Góra dotyczy nie tylko największego miasta w Kotlinie Jeleniogórskiej, w którym znajduje się siedziba Karkonoskiego Parku Narodowego, ale również rezerwatów przyrody na terenie Polski.
